PROCES

Patynowanie

Patynowanie kostiumu teatralnego to proces, który wymaga zarówno umiejętności malarskich jak rzeźbiarskich, a także dogłębnej analizy psychologicznej bohatera oraz wszelkich przyczyn zewnętrznych, które miały wpływ na jego ubiór. Patynowaniem nazywamy postarzanie i niszczenie kostiumu, i choć sposób przejścia przez ten proces zależy od wielu czynników, możemy podzielić go na kilka uniwersalnych etapów. 

Najważniejszą cechą dobrze zniszczonego kostiumu jest jego autentyczność. Pierwsza część pracy to dokładne zrozumienie kontekstu i historii postaci, dla której przygotowujemy kostium oraz określenie w jakich miejscach i z jakiego powodu na ubraniu powstały zniszczenia, zabrudzenia i plamy. Inaczej należy zaznaczyć na marynarce upływający czas i naturalne ślady wynikające z jej codziennego użytkowania, inaczej te powstałe w wyniku upadku, szarpnięcia czy udziału w bójce, a także wynikające z warunków zewnętrznych takich jak pogoda. Ważne jest żeby stale wracać do postaci i tworzyć kostium zgodnie z jej historią.

​

1. NISZCZENIE 

Pierwszym etapem patynowania kostiumu jest jego niszczenie. Po dokładnym określeniu miejsc oraz skali zniszczeń rozpoczynamy proces polegający na przecieraniu, szarpaniu, nacinaniu i darciu tkaniny. Możemy używać  wielu różnych narzędzi i nie wszystkie muszą być do tego specjalnie przeznaczone. Ważniejszy od sposobu jest uzyskany efekt, a jedynym ograniczeniem jest nasza kreatywność. Najczęściej wykorzystywanymi przyborami są papiery ścierne o różnej grubości, nożyki i metalowe szczotki, a czasem również tarki, którymi przygotowujemy powierzchnię tkaniny do dalszych procesów patynowania. Najczęściej po wykonaniu na kostiumie zniszczeń należy go wyprać, co dodatkowo podkreśli zniszczenia oraz pomoże uzyskać ich bardziej naturalny wygląd.

2. WYBIELANIE

Drugi etap patynowania możemy podzielić na dwa sposoby, zależne od potrzeby i oczekiwanego efektu, który chcemy uzyskać. Wybielanie tkaniny możemy robić na mokro oraz na sucho: na mokro w przypadku dużych powierzchni takich jak przetarcia i plamy na kolanach, łokciach czy łopatkach, a na sucho po to żeby podkreślić drobne, naturalne wytarcia w miejscach wypukłych np. na szwach, kieszeniach i brzegach. Ponieważ środki używane do wybielania to bardzo mocne substancje należy wykonać próby ich działania na poszczególne materiały. Możemy również rozcieńczać je z wodą w celu uzyskania lżejszego efektu i ewentualnie wzmocnić go w razie potrzeby. 

3. MALOWANIE

Malowanie kostiumu to wciąż jego niszczenie. Za pomocą specjalnych farb, ale też innych substancji takich jak silikon czy żywica, tworzymy różnego rodzaju efekty udające zabrudzenia, wypalenia, plamy i ślady. W zależności od tego z czym zmagał się bohater, dla którego robimy kostium, staramy się jak najbardziej wiarygodnie pokazać widzowi jego historię poprzez ubranie. Na tym etapie pracy pojawiają się najważniejsze cechy charakterystyczne kostiumu, możemy na nim namalować krew, pot, zacieki, ślady od błota czy smaru. Każda znacząca dla ubioru sytuacja, przez którą przeszedł bohater musi zostać zaznaczona. 

4. PRÓSZENIE

Ostatnim etapem patynowania jest prószenie. Korzystając ze specjalnych produktów lub mieszanek farb uzyskujemy, za pomocą rozpylania pistoletem malarskim substancji na kostiumie, efekt równomiernego pokrycia powierzchni osadem, który imituje np. kurz. 

Patynowanie kostiumu teatralnego to proces, który jest w pełni zależny od charakterystyki bohatera, który go nosi. Na każdym etapie pracy ważne jest przemyślane działanie, ponieważ większości zniszczeń nie da się cofnąć. Możliwych rozwiązań i metod jest dokładnie tyle ile kostiumów, a ograniczać może jedynie wyobraźnia. Trzeba jednak pamiętać, że w teatrze często nie ma czasu na pomyłki. Jeżeli z uwagą i delikatnością podejdziemy do płótna w postaci kostiumu, to obserwując i analizując rzeczywistość będziemy mogli uzyskać autentyczny obraz, który pomoże widzowi wejść z bohaterami w inny świat, który jest przez moment równie prawdziwy jak ten, w którym sam żyje.